RATUJMY NASZĄ PLANETĘ (opracowano na podstawie książki Tony’ego Hare „Ratujmy naszą planetę”)
ODPADY TOKSYCZNE
Wstęp
Odpadem staje się wszystko, co odrzucamy po wykorzystaniu. Odpady toksyczne to szczególnie niebezpieczne pozostałości naszych działań. A więc za toksyczne uważane są wszelkie odpady trujące dla ludzi, roślin czy zwierząt.
Odpady toksyczne mogą spowodować chorobę lub śmierć albo przez bezpośrednie zetknięcie, bądź przenikając do środowiska i ulegając stężeniu w łańcuchu pokarmowym i dlatego powinniśmy trzymać je jak najdalej od żywych istot. Czyni się to poprzez zakopywanie, spalanie czy składowanie na wysypiskach, ale odpady mogą być dalej niebezpieczne, przesączając się do gleby lub wydzielając podczas spalania trujące gazy.
Niestety nie możemy obejść się bez wielu procesów, w których trakcie powstają odpady toksyczne, takich jak obróbka metali czy plastików. Poza tym w domach jest pełno toksycznych chemikaliów. Każdego roku produkujemy więc miliony ton niebezpiecznych odpadów, których należy się pozbyć. Jeszcze bardziej martwią rozmieszczone po całym świecie stare wysypiska, które powstały, zanim uświadomiono sobie, jakim zagrożenie mogą stać się dla środowiska.
Skąd się to bierze?
Około 90 procent odpadów toksycznych pochodzi z przemysłu. Wiele wytworów przemysłu jest nam niezbędnych, ale produkowanie ich oznacza wytwarzanie kolejnych odpadów toksycznych.
Jak się ocenia, na całym świecie wytwarzanych jest rocznie 400 milionów ton odpadów toksycznych.
Co to są odpady toksyczne?
Odpady toksyczne tym różnią się od zwykłych, że zawierają substancje, które od zawsze były uznawane za niebezpieczne. Dioksyny to trujące związki chloroorganiczne. Powstają w procesie wybielania papieru, a także podczas palenia odpadów w spalarniach. Jeśli spalanie nie jest przeprowadzanie w sposób właściwy, węgiel, wodór, tlen oraz chlor mogą połączyć się, tworząc dioksyny.
Zanieczyszczanie rzek
Dla niektórych zakładów przemysłowych wpompowywanie ścieków do rzek jest bardzo wygodnym sposobem pozbywania się płynnych odpadów. Tymczasem mogą one być toksyczne. Związki chemiczne, takie jak dioksyny to właśnie pozostałości procesów produkcyjnych. Rzeka Ren jest w bardzo wysokim stopniu zatruta ściekami. Normalnie ścieki miejskie (spuszczane do rzek) rozkładają się w sposób naturalny, ale zbyt wielkie ich stężenie może zabić wszelkie żywe istoty i powodować rozprzestrzenianie się chorób.
Stan klęski
Odpady niszczą środowisko i w różny sposób wpływają na życie ludzi. W USA pomiędzy 1980 a 1985 zdarzyło się 7000 wypadków podczas podczas przewożenia odpadów ciężarówkami lub pociągami. Wydostało się tysiące ton toksycznych odpadów. Tysiące ludzi ewakuowano, a 139 osób zmarło.
Inne rozwiązania
Ludzie, których sprawa odpadów napawa niepokojem, zmusili przemysł do większej troski o środowisko. Bardzo dobrze zorganizowany system pozbywania się odpadów ma np. Dania. Odpady przewożone są do centralnych zakładów i tam oczyszczane chemicznie lub spalane, a ciepło wydzielające się w czasie tego procesu ogrzewa mieszkania. Z najwyższą troską należy teraz pomyśleć o zabezpieczeniu środowiska przed toksycznymi związkami i popiołami, które pochodzą ze spalarni.
Oczywiście najlepiej byłoby w ogóle unikać wytwarzania odpadów toksycznych. Na pewno w niektórych gałęziach przemysłu uda się to zrealizować. Są przedsiębiorstwa, gdzie wytwarzanie odpadów udało się ograniczyć o 95 procent. Innym rozwiązaniem jest recykling, czyli odzyskiwanie.
Jeżeli przemysł przestanie wpłukiwać odpady do kanalizacji, osady pościekowe mogą zastąpić torf w ogrodach. Pomoże to rozwiązać problem pozbywania się ścieków.
Czystsza produkcja może rozwiązać problemy związane z odpadami. ten termin oznacza maksymalne wykorzystanie zasobów przy jak najmniejszej ilości odpadów. Opracowanie metod czystszej produkcji zajmują się naukowcy, którzy chcą znaleźć sposób na produkowanie jak najtrwalszych wyrobów, co pozwoli na oszczędne gospodarowanie zasobami. Przykładem czystszej produkcji jest zastąpienie rozpuszczalników, zawierających węglowodory chlorowane, rozpuszczalnymi w wodzie nietoksycznymi środkami czyszczącymi.
Co możesz zrobić?
Możesz przyczynić się do zmniejszenia ilości odpadów toksycznych poprzez:
– Kupowanie wyłącznie produktów nie szkodzących środowisku.
– Zużywanie do końca pojemników z farbami i rozpuszczalnikami, zamiast wyrzucania resztek.
– Wyszukiwanie towarów, które nie mają zbyt dużo opakowań, gdyż także w procesie ich produkcji lub pozbywania się mogą powstawać odpady toksyczne.
– Oddawanie przedmiotów do punktu skupu surowców wtórnych, zamiast wyrzucania ich do śmietnika. Dowiedz się, gdzie można składać butelki, papier czy puszki.
Użyteczne adresy
Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska
ul. Wawelska 52/54
00-922 Warszawa
tel: (0-22) 25-33-25
Liga Ochrony Przyrody
Zarząd Główny
ul. Tamka 37
00-355 Warszawa
tel: (0-22) 635-81-71
Polski Klub Ekologiczny
Zarząd Główny
ul. Sławkowska 26A
31-014 Kraków
tel: (0-12) 23-20-98
